Afgewerkte olie is voor veel mensen een abstract begrip, totdat je er zelf mee te maken krijgt. Het is bijvoorbeeld aan de orde bij het verversen van motorolie bij je auto, scooter of grasmaaier. De donkere, stroperige vloeistof die je dan afvoert, is een klassiek voorbeeld van afgewerkte olie. Het is een restproduct dat ontstaat na gebruik en dat niet zomaar bij het huisvuil mag. Maar wat gebeurt er eigenlijk met deze olie nadat je het hebt ingeleverd bij een inzamelpunt of milieustraat? Het antwoord op die vraag laat zien dat afval niet altijd eindigt in een verbrandingsoven, maar in sommige gevallen zelfs een tweede leven krijgt.
Van vuil restproduct naar waardevolle grondstof
Afgewerkte olie bevat vaak nog restanten van de oorspronkelijke smeermiddelen, maar is verontreinigd geraakt met water, metaaldeeltjes, brandstofresten en andere stoffen die ontstaan tijdens gebruik. Deze verontreiniging maakt het tot een gevaarlijke afvalstof die schadelijk is voor het milieu wanneer het verkeerd wordt afgevoerd. Toch betekent dat niet dat deze olie waardeloos is. Integendeel: via een zorgvuldig proces kan afgewerkte olie worden opgewerkt tot nieuwe olie of als brandstof dienen in industriële installaties. Volgens de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) wordt ongeveer tachtig procent van alle ingezamelde olie nuttig hergebruikt, wat het een van de best recyclebare afvalstromen maakt in de industrie.
Na inzameling wordt de olie eerst tijdelijk opgeslagen in speciale tanks, waar het wordt voorbehandeld. Hierbij worden grove verontreinigingen en water gescheiden van de olie. Vervolgens gaat de olie naar een specialistisch regeneratiebedrijf, waar het proces van herraffinage plaatsvindt. Hierbij wordt de olie onder hoge temperatuur en druk ontleed, gefilterd en opnieuw opgebouwd. Het resultaat is een basisolie die vergelijkbaar is met verse minerale olie, geschikt voor hergebruik in nieuwe smeermiddelen.
Waarom hergebruik belangrijk is
Het herraffineren van afgewerkte olie is niet alleen efficiënt, maar ook duurzaam. Voor de productie van nieuwe smeerolie zijn normaliter fossiele grondstoffen nodig, zoals aardolie. Door bestaande olie te recyclen, wordt deze behoefte verminderd, wat leidt tot een lagere CO₂-uitstoot en minder afhankelijkheid van ruwe oliebronnen. Daarnaast voorkomt verantwoorde verwerking dat schadelijke stoffen in het milieu terechtkomen. Slechts één liter afgewerkte olie kan al duizenden liters water vervuilen als het ongecontroleerd wordt geloosd, aldus Milieu Centraal.
Er zijn in Nederland meerdere erkende bedrijven actief die zich specifiek richten op de inzameling en verwerking van afgewerkte olie. Zo verwerkt het bedrijf MEBIS jaarlijks duizenden tonnen afgewerkte olie tot hoogwaardige basisoliën, geschikt voor zowel de automobielsector als industriële toepassingen. Deze kringloop maakt duidelijk dat afval niet het eindpunt hoeft te zijn, maar juist het begin van iets nieuws.
Duurzaamheid wordt tegenwoordig steeds belangrijker en het circulair maken van grondstoffen is daarom dan ook een logische stap. Afgewerkte olie is een krachtig voorbeeld van hoe een vervuilend afvalproduct kan worden omgezet in een herbruikbare grondstof. Maar daarvoor is het cruciaal dat particulieren en bedrijven hun verantwoordelijkheid nemen. Dat begint bij het correct inleveren van olie bij erkende inzamelpunten. De keten van inzameling, zuivering en hergebruik laat zien dat afval waarde heeft, mits het op de juiste manier wordt behandeld. Door bewust om te gaan met afgewerkte olie draag je niet alleen bij aan een schoner milieu, maar ook aan een efficiënter gebruik van grondstoffen.
