Het mysterie van de Gentse draak
Wanneer u door de historische straten van Gent wandelt, zult u al snel iets opmerkelijks ontdekken: overal waar u kijkt, lijken draken de stad te bewaken. Van de torenspitsen tot de gevels van oude gildehuizen, dit mythische beest is een onmiskenbaar onderdeel van de identiteit van de stad. Maar waarom is uitgerekend de draak zo dominant in Gent, meer nog dan in Antwerpen of Brugge? Het antwoord ligt diep geworteld in de middeleeuwse geschiedenis en de Gentse strijd voor onafhankelijkheid en welvaart.
De draak is niet zomaar een versiering; hij is het ultieme symbool van de vrijgevochten Gentenaar. In de middeleeuwen was Gent een van de machtigste en rijkste steden van Europa, met een bevolking die regelmatig in conflict lag met graven en koningen om hun stedelijke privileges te behouden. De draak diende als een felle beschermer van deze hardbevochten rechten.
De wachter van het belfort
Het meest prominente en beroemde voorbeeld van deze symboliek is te vinden boven op het Belfort van Gent, een UNESCO Werelderfgoedsite. Hier staat, hoog boven de daken, de Gentsche Draak. Deze vergulde koperen sculptuur weegt meer dan 800 kilogram en is een onmisbare blikvanger. De draak die nu het belfort siert, is in feite een kopie van het origineel dat dateert uit de veertiende eeuw.
Volgens de overlevering werd deze draak in Gent gebracht als oorlogsbuit nadat de Vlamingen in 1111 op kruistocht waren geweest in Constantinopel, alhoewel dit verhaal historisch gezien onwaarschijnlijk is. Wat wel vaststaat, is dat de draak traditioneel de schatkamer van de stad bewaakte, waar de stadsrechten en privileges (de zogenaamde ‘Keuren’) veilig werden opgeborgen. Zijn positie op de toren, het hoogste punt van de stad, symboliseerde de onoverwinnelijkheid van Gent.
Symboliek en bescherming
De keuze voor de draak als symbool spreekt boekdelen. In veel culturen staat de draak voor macht en waakzaamheid. Voor de Gentenaars vertegenwoordigde hij ook de militaire en economische kracht die nodig was om de stad te verdedigen. Een stad die zó rijk was, moest een formidabele beschermer hebben. De draak spuwde geen vuur in de middeleeuwse overtuiging, maar stond wel garant voor de bescherming van de klokken die de werktijden en waarschuwingen voor de burgers regelden.
Meer dan alleen het belfort
U komt de draak op veel meer plaatsen tegen dan alleen op de belforttoren. Kijk goed naar de gevels van de oude Vismarkt en de details op de bruggen over de Leie en de Schelde. Vaak zijn deze symbolen discreet aangebracht, maar ze vertellen allemaal hetzelfde verhaal: Gent is een stad die haar vrijheid hoog in het vaandel draagt en die haar geschiedenis van weelde en verzet nooit is vergeten.
De draak is door de eeuwen heen geëvolueerd van een pure bewaarder van privileges tot een geliefd stadsicoon. Het is een tastbare herinnering aan de tijd dat Gent een economische grootmacht was en maakt de stad uniek in België. Wie de stad bezoekt, kijkt niet alleen naar oude gebouwen, maar naar de erfenis van een trotse en drakenbewaakte stad.
